O predstavi
Gospodin R. živi u Zapadnoj Nemačkoj početkom sedamdesetih godina. Ima porodicu koju voli, posao do kog mu je stalo, svoj stan i svoj televizor koji često gleda. Preko njega svakodnevno sluša vesti o velikim uspesima, i ohrabrujuće reči političara. Njegov dom posećuju prijatelji i rodbina. Gospodin R. ima ambicije koje gaji, brige koje ga tište i uspomene koje neguje. Ima dobro zdravlje i ispunjen ljubavni život. Jednoga dana, međutim, gospodin R. iznenada…
O autorima
RAJNER VERNER FASBINDER (1945-1982) rođen je u Bad Vershofenu u Nemačkoj, a gotovo čitav život proveo je u Minhenu. Rano je počeo da piše priče i pesme i postavlja pozorišne predstave. Prvi kratki film snimio je sa dvadeset godina. Tri puta je pokušao da se upiše na filmsku akademiju, ali je svaki put bio odbijen. Godine 1967. priključio se action-theater-u u Minhenu, gde je režirao, igrao i pisao, postavši vrlo brzo predvodnik trupe. Pošto se ona ubrzo raspala, Fasbinder je, s uglavnom istim umetnicima okupljenim oko sličnih ideja, formirao novu trupu i nazvao je „Antiteatar“. Period od 1969. do 1976. bio je najplodniji u Fasbinderovom kratkom veku. Ma kako uzbudljiva bila, njegova pozorišna karijera (predstave u Minhenu, Bremenu, Bohumu, Nirnbergu, Berlinu, Hamburgu i Frankfurtu, gde je dve godine rukovodio kućom Theater am Turm zajedno s Kurtom Rabom i Rolandom Petrijem) deluje neznatno u poređenju sa ogromnim uspehom na filmu i televiziji. Od 1976, Fasbinder je međunarodna umetnička zvezda; dobija nagrade na vodećim filmskim festivalima, a premijere i retrospektive organizuju se u Parizu, Njujorku, Los Anđelesu. Svetske premijere, zajedno s prvom studijom o njegovom umetničkom radu koja se pojavila u Londonu, doprinele su da Fasinderovo ime postane poznato među filmofilima širom sveta. Fasbinder je bio pokretač Novog nemačkog filma. Njegova iznenadna smrt 1982, simboličan je kraj jednog od najuzbudljivijih i najoriginalnijih perioda nemačke kinematografije.
Film Rajnera Vernera Fasbindera i Mihaela Fenglera Zašto je poludeo gospodin R.? (Warum läuft Herr R. Amok?snimljen je 1969. godine. Pored ostalih nagrada, osvojio je Zlatnog medveda na Filmskom festivalu u Berlinu.
BOBO JELČIĆ je diplomirao režiju na Akademiji dramskih umjetnosti u Zagrebu. Režirao je u svim većim pozorištima u Hrvatskoj: S druge strane, Galeb, Izlog (ZKM); Allons enfants (Dubrovačke letnje igre); Tihi obrt (ADU); Ko rukom odneseno (Kultura promjene); Na kraju tjedna (HNK Zagreb); Govori glasnije (Satirično kazalište „Kerempuh“). Režirao je i u pozorištima u Nemačkoj, Švajcarskoj, Austriji i u Hrvatskom narodnom kazalištu u Mostaru. Profesor je glume na Akademiji dramske umjetnosti u Zagrebu. Od 1995. godine sarađuje sa Natašom Rajković, koristeći nove metode u radu s glumcima. Reč je o specifičnom procesu tokom kog glumci, zajedno sa rediteljem, na probama razvijaju postavljene teme, postajući tako koautori predstava. Koristeći ovu metodu, realizovali su nekoliko predstava među kojima su: Promatranja (1997), Usporavanja (1998), Nesigurna priča (1999), Heimspiel (2002, Hanover), X Wohnungen (2002, Duizburg; 2004, Berlin), S druge strane (2006), Fast Sicher (2007, Cirih) i Izlog (2010, predstava je gostovala na Bitefu 2011). Godine 2005, tandem Rajković-Jelčić završava svoj prvi eksperimentalni film, Ono sve što znaš o meni, koji je imao premijeru na Filmskom festivalu u Motovunu. Prvi samostalni dugometražni igrani film Bobe Jelčića Obrana i zaštita premijerno je prikazan na Filmskom festivalu u Berlinu (2013). Film je nagrađen na festivalu u Ljubljani, a na festivalu u Puli dobio je sedam Arena. Bogdan Diklić, koji u ovom filmu tumači glavnu mušku ulogu, dobio je nagradu na festivalu u Sarajevu.
Bobo Jelčić je dobitnik brojnih priznanja. Prvi put režira u Jugoslovenskom dramskom pozorištu i Srbiji.
Izvod iz kritika
U svom prepoznatljivom, minimalističkom, brzom, ludački naglašenom i metaforičkom scenskom izrazu, Jelčić režira Fasbinderov tekst o usamljenosti, prepuštenosti i izgubljenosti pojedinca u ondašnjem, ali ispostavlja se i današnjem kapitalističkom svetu.
Ivan Medenica, Danas
Kod Jelčića će se pretapati ambijent karakterističan za onovremenu Nemačku i atmosfera naše sadašnjice, pa zato ne znamo da li akteri ove predstave žive u Nemačkoj, u kojoj moderni nameštaj postepeno istiskuje onaj stari, ili smo zapravo u današnjoj Srbiji, u kojoj se iz podruma i sa tavana izvlače stare, ofucane, demode ali solidne fotelje da bi popunile prostor koji su za sobom ostavili komadi novog ali nekvalitetnog nameštaja, koji se, kao i sve oko nas, namah raspada.
Aleksandar Milosavljević, Radio Beograd
Utemeljena u tragalačkom pristupu u radu sa glumcima, apsurdu, samoironiji i širenju granica same scenske igre, predstava Zašto je poludeo gospodin R.? odražava višestruku slomljenost savremenog čoveka. Igra je izgrađena na razbijanju pozorišnih iluzija i istovremenom traženju novih puteva teatralnosti.
Ana Tasić, Politika
Ovu predstavu Jelčić je pre svega strukturalno „uneobičio“ koristeći se brojnim nekonvencionalnim rediteljskim rešenjima, utemeljenim u jedinstvenom odnosu prema žanrovskom sinkretizmu (što ga čini jednim od originalnijih autora današnjice), čime je bolnu svakodnevicu „prosuo“ pred publiku na scenski zavodljiv način, otvarajući glumcima veliki prostor za brojne bravure, prostor koji je ponajbolje iskoristio Boris Isaković.
Željko Hubač, Danas
